اگر روغن موتور رو دیر عوض کنیم چی میشه؟ بررسی کامل آسیب ها و نشانه ها در این مقاله از وب سایت پارک دوبل به این موضوع پرداخته ایم
تعویض منظم روغن موتور یکی از مهمترین سرویس های نگهداری خودرو است. روغن موتور مانند خونی است که دستگاه خودرو را زنده نگه می دارد؛ وظیفهی اصلی آن روغنکاری قطعات متحرک، دفع حرارت اضافی و شستوشوی ذرات معلق در موتور است. نادیده گرفتن برنامه تعویض روغن باعث میشود روغن به مرور خاصیت خود را از دست داده و غلیظ شود؛ در نتیجه اصطکاک بین قطعات بالا میرود و کارایی موتور بهشدت افت میکند. در ادامه علائم و پیامدهای دیرکرد در تعویض روغن را مرور میکنیم و توضیح میدهیم چرا باید این کار را بهموقع انجام داد.
برای مردم عادی که خودرو دارند
برنامهی پیشنهادی تعویض روغن: بسیاری از تعمیرکاران توصیه میکنند روغن موتور را پس از پیمودن حدود ۴۸۰۰ کیلومتر یا هر سه ماه یکبار تعویض کنید. امروزه برخی خودروها با روغنهای پیشرفته میتوانند پس از طی ۱۲ تا ۱۶ هزار کیلومتر (یا ۶ تا ۱۲ ماه) نیاز به سرویس روغن پیدا کنند. در هر صورت، حتی اگر کمتر رانندگی میکنید هم بهتر است حداقل سالی دو بار روغن را تعویض کنید تا از آسیبهای ناشی از رطوبت و کهنگی روغن جلوگیری شود.
نقش حیاتی روغن موتور: روغن موتور قطعات داخلی را روغنکاری میکند، اصطکاک را کاهش میدهد و از عملکرد ضعیف موتور جلوگیری میکند. با گذشت زمان روغن غلیظ و کهنه میشود و خاصیت روانکنندگی خود را از دست میدهد؛ در نتیجه دیگر نمیتواند بهخوبی قطعات را از ساییدگی محافظت کند.
پیشگیری از هزینههای سنگین: تغییر بهموقع روغن موتور یکی از اقتصادیترین کارها برای افزایش عمر موتور و کاهش هزینههای تعمیرات است. هنگامی که روغن تازه و استاندارد باشد، نهتنها عملکرد موتور حفظ میشود بلکه از هزینههای ناشی از تعویض قطعات معیوب نیز پیشگیری میشود.
روغن ماشین تمام بشود چه میشود؟
اگر بهطور ناگهانی روغن موتور تمام شود (مثلاً بر اثر نشتی شدید یا تخلیه کامل در حین حرکت)، وضعیت بسیار وخیمی در انتظار موتور است:
- اصطکاک بین قطعات داخلی بهشدت افزایش مییابد و دمای موتور به سرعت بالا میرود. در این شرایط بدون روغن کافی، قطعات فلزی بهسرعت به هم ساییده میشوند و موتور بهطور کامل تخریب میگردد.
- در یک خودرو بدون روغن، حتی ممکن است موتور قفل (یاتاقانزدن) کند؛ یعنی اجزای چرخان و رفت و برگشتی موتور ناگهان متوقف شوند. در عمل، موتور بدون روغن قادر به کارکردن نخواهد بود و تنها پس از چند دقیقه کارکرد بدون روغن، به آسیب جدی و هزینه تعمیر بسیار بالا منجر میشود
- گزارشها نشان میدهد در این حالت حتی پمپ روغن (اویل پمپ) هم از کار میافتد زیرا روغن غلیظ یا لخته شده است بهعنوان مثال در یک مورد پژو ۴۰۵، تعویض روغن با تأخیر باعث لجنشدن روغن و گیر کردن پمپ شد، در نتیجه محورهای داخلی یاتاقانها آسیب جدی دید.
از کجا بفهمیم روغن ماشین باید عوض شود؟
شناخت نشانههای کمکاری روغن میتواند از بروز مشکلات جدی جلوگری کند. علائمی که نشان میدهند زمان تعویض روغن سر رسیده است شامل موارد زیر میشود:
چراغ هشدار روغن یا چکانجین روشن میشود: روشن شدن چراغ روغن هشدار میدهد که فشار یا کیفیت روغن مشکل دارد. در چنین وضعیتی باید بلافاصله خودرو را خاموش کرده و برای بررسی روغن اقدام کنید.
رنگ روغن روی گیج تیره و غلیظ است: وقتی روغن کثیف شود ذرات رسوب گرفته و رنگ روغن تیره میشود. مشاهده روغن سیاه یا با بافت غلیظ روی نشانگر میزان روغن، نشانهای از دیرکرد در تعویض است.
بوی روغن سوخته میآید: بوی نامطبوع سوختگی روغن در کابین میتواند نشانهی حرارت بیشازحد ناشی از روغن کهنه یا کم بودن سطح روغن باشد. در این حالت تعویض روغن میتواند مشکل را برطرف کند.
مصرف سوخت افزایش یافته: اگر ناگهان به خاطر پایین آمدن راندمان موتور مواجه با افزایش مصرف سوخت شدهاید، ممکن است روغن کهنه باعث لغزش بیشتر قطعات و کم شدن کارایی شده باشد.
صداهای ناهنجار از موتور: شنیدن صداهای غیرمعمول (مثل تقتق یا خشخش) از موتور به دلیل افزایش اصطکاک یا فشار پایین روغن است.
داغ شدن موتور: دمای بیشازحد موتور که در هنگام ترافیک یا درجا کار کردن زیاد میشود، میتواند بهخاطر روغنکاری ناکافی قطعات رخ دهد. اگر سابقه تعویض روغن ندارید و موتور دائماً داغ میکند، باید روغن را تعویض کنید.
دود تیره (آبی یا سیاه) از اگزوز: دود غیرمعمول (مثلاً آبیرنگ) از اگزوز نشاندهندهی سوختن روغن در سیلندر است که معمولاً نتیجهی روغنسوزی یا روغن کثیف است.
آخرین تعویض را به یاد ندارید: اگر نمیدانید آخرین نوبت عوض کردن روغن کی بوده، احتمالاً بیش از حد دیر شده است. در این صورت سریعاً برای سرویس مراجعه کنید.
چرا باید روغن ماشین را عوض کنیم؟
روانکاری قطعات: روغن موتور قطعات فلزی را از اصطکاک محافظت میکند. تعویض بهموقع روغن مانع تماس فلز بر فلز شده و عمر قطعات را طولانی میکند.
خنکسازی موتور: بخشی از انتقال حرارت موتور توسط روغن انجام میشود. روغن تازه حرارت اضافی را بهتر منتقل میکند و از گرم شدن بیشازحد موتور جلوگیری میکند. در نبود روغن کافی، دمای موتور به سرعت بالا رفته و قطعات داخلی میتوانند ذوب شوند.
پاککنندگی موتور: روغن آلوده ذرات خوردگی و آلودگی را در خود معلق نگه میدارد. وقتی روغن تعویض نشود، این رسوبات تهنشین شده و روانکاری را مختل میکنند. تعویض روغن تازه، قطعات را پاک کرده و بازده موتور را به حالت اولیه بازمیگرداند.
حفظ شتاب و کارایی: روغن نو با گرانروی مناسب و افزودنیهای تمیزکننده، باعث میشود خودرو بهترین شتاب و راندمان سوخت را داشته باشد. یک روغن کهنه یا کمسطح موتور را خوب روغنکاری نمیکند که منجر به کاهش عملکرد و کند شدن شتاب خودرو میشود
جلوگیری از هزینههای سنگین: بیتوجهی به زمان تعویض روغن میتواند به تعمیرات پرهزینهای منجر شود. برای مثال، اگر اویل پمپ خودرو به خاطر روغن لجنشده از کار بیفتد، نیاز به تعویض کامل پمپ، یاتاقانها و تعمیر اساسی موتور خواهد بود. با تعویض منظم روغن، میتوانیم از چنین آسیبهای جدی جلوگیری کنیم.
اگر پراید روغن نداشته باشد چه میشود؟
مکانیسم داخلی پراید مشابه اکثر خودروهای بنزینی است، بنابراین پیامدهای «بدون روغن بودن» در آن نیز یکسان است. اگر پراید هم روغن کافی نداشته باشد، بلافاصله اصطکاک قطعات افزایش مییابد و موتور بهشدت داغ میشود. این وضعیت بهسرعت باعث «یاتاقانزدن» یا قفل شدن موتور میشود؛ یعنی بخشهای چرخان موتور از کار میایستند و موتور عملاً از کار میافتد. در عمل، یک خودروی پراید بدون روغن بیش از چند دقیقه دوام نیاورده و متحمل آسیبهای جدی و هزینه تعمیر بسیار بالا خواهد شد. بنابراین حتی در خودروهای اقتصادی و ساده مانند پراید هم تعویض بهموقع روغن کاملاً ضروری است.
نتیجه: دیرکرد در تعویض روغن موتور پیامدهای جدی برای سلامتی موتور دارد: از سایش و اصطکاک بالا گرفته تا داغ شدن و قفل شدن موتور. تعویض منظم روغن (مطابق دفترچه راهنما یا توصیههای تعمیرکاران) عمر موتور را افزایش داده و هزینههای تعمیرات را کاهش میدهد. برای جلوگیری از مشکلات ناخواسته، حتماً به علائم یادشده توجه کرده و در صورت نیاز سریعاً نسبت به تعویض روغن اقدام کنید.
