آیا الان وقت خرید خودرو است یا باید صبر کرد؟ تحلیل بازار پاییز ۱۴۰۵ در این مقاله از وب سایت پارک دوبل به این موضوع پرداخته ایم
روند قیمتی خودروهای داخلی و وارداتی
بازار خودرو ایران در تابستان ۱۴۰۴ تا پاییز ۱۴۰۴ به طور کلی با ثبات نسبی همراه بود. گزارشها نشان میدهند که پس از جهش کوتاهمدت قیمتی اواخر شهریور ۱۴۰۴، قیمت خودروهای داخلی وارد فاز ثبات شده است. همزمان اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد به پایینترین سطح چندساله رسیده و رکود معاملات مشهود است. در بازار خودروهای وارداتی نیز با افزایش چشمگیر عرضه (حدود سه برابر سال گذشته) و رکود اقتصادی، قیمتها روند نزولی یافته است. این نزول قیمتی در حالی رخ میدهد که نوسانات نرخ ارز تأثیر کمتری بر قیمت خودروها دارد؛ به طوری که میانگین قیمت ۱۵ خودروی وارداتی منتخب در ۱۰۰ روز اخیر با وجود رشد حدود ۳۷٪ نرخ دلار، حدود ۱۰ درصد کاهش نشان میدهد.
پیشبینی نوسانات قیمت در ماههای آینده
کارشناسان انتظار دارند در ماههای پیش رو بازار خودرو همچنان در حالت کمنوسان باقی بماند. برخی گزارشها حاکی است که قیمتها تنها افزایش خفیف حدود ۰.۵ درصد را تجربه خواهند کرد. با این حال اگر روند ورود خودروهای وارداتی با حجم بالا ادامه یابد، فشار عرضه میتواند باعث کاهش تدریجی قیمت انواع خودروهای خارجی شود. به طور کلی پیشبینی میشود قیمتها در کوتاهمدت ثبات نسبی یا نوسان بسیار اندکی داشته باشند مگر آنکه تحولات ارزی یا تصمیمات جدید سیاستگذار اثرگذار باشد.
وضعیت واردات خودرو، قوانین و تعرفههای جدید یا تغییر یافته
در بودجه سال ۱۴۰۴ قوانین جدیدی برای واردات خودرو تصویب شد. براساس مصوبه دولت، سقف واردات ۹۰ هزار دستگاه (با تخصیص حدود ۲.۱ میلیارد یورو) تعیین و حقوق ورودی پلکانی از ۲۰ درصد (تا ۱۵۰۰ سیسی) تا ۱۹۰ درصد (بالاتر از ۲۵۰۰ سیسی) تصویب شد. با این حال اجرای این برنامه با تأخیر مواجه بود و در عمل ثبتسفارش واردات در چند ماه گذشته باز نماند که منجر به کمبود عرضه شد. در عین حال اختلاف نظر مجلس و دولت بر سر بودجه ارزی و میزان تعرفه سال آینده ادامه دارد؛ به عنوان مثال تصویب تخصیص ۳.۳ میلیارد یورو و تعرفه ۶۰ درصدی در لایحه بودجه میتواند ورود حدود ۱۶۵ هزار خودرو در سال را ممکن کند. همچنین شیوههای جدید فروش خودروهای وارداتی (از طریق سامانه یکپارچه و «طرح فروش وارداتی» وزارت صمت) اجرا شده است تا بخشی از تقاضای معوق را پاسخگو باشد.
عرضه خودروهای جدید و ورود برندهای جدید
در سال ۱۴۰۴ چند مدل جدید داخلی معرفی شد که برخی هنوز آماده فروش نشدهاند. برای مثال سایپا خودروی «L90 ایرانی» را وعده داد و نسخههاچبک شاهین (آریا) را رونمایی کرد. ایرانخودرو نیز مدل تارا هیبریدی را برای پاییز ۱۴۰۴ اعلام کرده است. سایپا نیز نسخه اتومات اطلس پلاس را عرضه کرده است. از سوی دیگر شرکتهای خارجی نیز در بازار ایران فعالتر شدهاند. برای نمونه مجوز عرضه دو خودروی هیبریدی BYD (مدلهای Song Plus و Qin L) صادر شده است و واردکننده جدید (فردا موتورز) مدلهای MG5 و MG GT را عرضه کرده و به زودی نسخه برقی MG4 را تحویل مشتریان میدهد. به طور کلی تلاش شده تنوع محصولات بازار با ورود مدلها و برندهای جدید افزایش یابد.
نقش نرخ ارز، تورم و سیاستهای دولت در تعیین قیمت خودرو
نرخ ارز، تورم و سیاستهای دولتی از مهمترین عوامل تعیینکننده قیمت خودرو هستند. با این وجود بررسیها نشان میدهد بازار خودرو در ماههای اخیر کاملاً از نوسانات دلار تبعیت نکرده است؛ همانطور که دیدیم با وجود جهش حدود ۳۷ درصدی نرخ دلار، قیمت خودورهای وارداتی با کاهش حدود ۱۰ درصدی همراه بود. این امر تا حدی ناشی از افزایش عرضه وارداتی و رکود اقتصادی است. از سوی دیگر تورم مزمن و کاهش قدرت خرید خانوارها در سالهای اخیر باعث افت تقاضای واقعی شده است. ضمن اینکه سیاستهای گذشته دولت، مانند اعمال قیمتگذاری دستوری و سپس افزایش قیمتهای رسمی کارخانهای، شکاف قیمتی بازار آزاد را کاهش داده که در کوتاهمدت سود دلالی را کم کرده اما باعث کاهش انگیزه واسطهها شده است. در مجموع، اگرچه دولت با افزایش قیمتهای رسمی تلاش کرده ثبات بیشتری ایجاد کند، فشار تورم عمومی و ابهامات سیاست ارزی – تعرفهای همچنان بر روند قیمتها اثر میگذارد.
تقاضای بازار و رفتار خریداران در فصل پاییز
تقاضای خودرو در پاییز ۱۴۰۵ همچنان پایین است. آمارها نشان میدهد استقبال خریداران از طرحهای فروش رسمی به شدت کاهش یافته (مثلاً استقبال ۵۰ درصد افت کرده است)و عمدتاً خریداران مصرفی واقعی در بازار فعالند. در این شرایط رکود، کاهش اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد و ثبات نسبی قیمتی باعث شده ماشینهای صفر نسبت به گذشته پتانسیل افزایش قیمت کمتری داشته باشند. این مسأله فرصتی برای خریداران واقعی فراهم کرده تا خودرو را با قیمت نزدیکتر به ارزش واقعیاش خریداری کنند. به طور کلی رفتار بازار به گونهای است که بسیاری از خریداران منتظر مشخص شدن روند عرضه و ثبات بیشتر قیمتها ماندهاند تا تصمیم به خرید بگیرند.
